همايش بين المللي خرما و صنايع وابسته در آييني با حضور نايب رييس دوم مجلس شوراي اسلامي، سفير بنگلادش در ايران، سرکنسول افتخاري سفارت مغولستان شماري از مسئولان کشوري و استاني در بوشهر برگزار شد .
به گزارش روابط عمومي اتاق بوشهر ، رئيس اتاق بازرگاني بندر بوشهر در اين آيين گفت: سالانه هفت ميليون تن خرما در دنيا توليد ميشود که از اين ميزان ايران با يک ميليون و 300 هزار رتبه سوم دنيا را به خود اختصاص داده است.
خورشيد گزدرازي افزود: با اين حال در رتبه بندي ارزش جهاني، ايران در رتبه نهم قرار دارد زيرا اين محصول استراتژيک با وجود برخورداري از ظرفيت‌هاي کم نظير نتوانسته به طور شايسته به بازارهاي جهاني راه پيدا کند که از اصلي ترين دليل آن چالش ها و مشکلات موجود در زمينه زنجيره ارزش خرماي ايران بويژه در بخش فرآوري است.
وي ادامه داد: همچنين براساس گزارش مرکز پژوهش‌ها علاوه بر خطر از دست رفتن جايگاه بين المللي خرماي کشور، مصرف سرانه خرما در داخل نيز در مقايسه با سال‌هاي گذشته کاهش يافته است که بايد در اين زمينه احساس خطر کرد زيرا اين محصول علاوه بر اينکه يکي از اقلام عمده صادرات غيرنفتي و کشاورزي در ارز آوري کشور محسوب مي شود از منابع تامين نيازهاي غذايي و ايجاد اشتغال و درآمدزايي در مناطق شهري و روستايي است.
گزدرازي اظهار کرد: ضعف کشور در حوزه خرما بنيادي است که در کل فرايند از زمان کاشت تا برداشت، فرآوري و بسته بندي، بهداشت و ايمني، توليد تا مصرف و مهم‌تر از همه در صادرات آن مشاهده ميشود.
وي گفت: اصلاح قوانين مخل و ناکارآمد که بارها به هنگام تثبيت محصول در بازار هدف، اثرات مخرب آنها باعث لغو قراردادهاي صادرکنندگان کشور با طرف هاي خارجي شده ضرورتي اجتناب ناپذير است. گزدرازي ادامه داد: جلوگيري از صدور بخشنامه‌ها و رويه‌هاي خلق الساعه که بدون ملاحظه شرايط سخت توليد کننده و صادرکننده لحاظ شده از ديگر ضرورت هاي مهم در حوزه خرما است. وي گفت: الزام به رعايت ماده 24 قانون بهبود محيط کسب و کار در مورد ضرورت رعايت بازه زماني مناسب از صدور بخشنامه تا اجراي آن طوريکه باعث ضرر توليدکننده و صادرکننده و رويگرداني طرف هاي خارجي از انعقاد قرارداد با فعالان اقتصادي نگردد از ديگر ضرورت هاي مهم براي رونق اقتصاد خرما است. رئيس اتاق بازرگاني بندر بوشهر گفت: تامين مالي و سرمايه در گردش صادرکنندگان و اعطاي تسهيلات با سود و دوره تنفس مناسب با توجه به وجود انبوهي از خرما در سردخانه هاي کشور، استفاده از شرکت هاي دانش بنيان و پارک هاي علم و فناوري در راستاي بهره مندي از تکنولوژي هاي روز دنيا براي حضوري شايسته در بازارهاي جهاني، تاسيس سازمان خرما همانند سازمان چاي که حلقه توليد تا مصرف داخلي و خارجي را به خوبي حمايت کرده از جمله ملزومات صنعت خرماي کشور است که بايد مورد توجه جدي قرار گيرد.
ارزآوري صادرات خرماي کشور قابليت يک ميليارد دلاري دارد
رئيس انجمن ملي خرما گفت در زمان حاضر سالانه از محل صادرات خرما بين 300 تا 400 ميليون دلار ارز عائد کشور ميشود که در صورت افزايش بهره وري اين صنعت يک و نيم ميليارد دلار براي کشور توليد ثروت کند و با پشت سر گذاشتن صنعت پسته مي تواندن به عنوان نخستين صنعت باغي کشور عرض اندام کند. محسن رشيد فرخي با تاکيد براينکه صادرات 30 درصدي محصول خرما مشکلي براي مصرف داخلي به وجود نمي‌آورد مي‌گويد: در شرايطي که اقتصاد کشور نياز به تامين ارز دارد مي‌طلبد صادرات محصول خرما در راس کارها قرار گيرد و نبايد با اندک افزايش قيمت محصول به يک باره بحث ممنوعيت صادرات مطرح شود.
او معتقد است: وضع قوانين خلق الساعه و غير کارشناسي که از جمله آن ممنوعيت 16 روزه صادرات اين محصول در سال 97 است کارنامه صادراتي فعالان بخش خرما را خراب کرد.
به گفته رشيد فرخي با توجه به خشکسالي‌هاي پياپي آنچه امروز صنعت خرما به آن نياز دارد ارتقاي بهره وري در واحد سطح است چرا که با توجه به شرايطي آبي کشور امکان افزايش در هکتار براي نخيلات وجود ندارد.
رشيد فرخي در باره تهاتر ارزي مي‌گويد: شکي نيست که بايد ارز را برگرداند ولي بايد بين محصولات صادراتي پتروشيمي و کشاورزي تفاوتي قابل شد.
او در مورد اقتصاد سياسي بيان مي کند: اقتصاد سياسي به اين معني نيست که سياست در اقتصاد مي‌تواند دخالت کند بلکه به اين معني است که سياست مي‌تواند با اقتصاد تعامل داشته باشد و اگر به معني مداخله باشد به عواقبي مانند امروز دچار مي‌شويم.
به گفته رشيد فرخي مهم ترين راهکار براي برطرف کردن مشکلات پيش روي فعالان صنعت خرماي کشور حضور در نمايشگاه‌هاي بين المللي و داخلي است چون با حضور در نمايشگاه‌ها با نمونه‌ها و سليقه‌هاي مختلف کاري آشنا مي‌شويم و فرصتي براي برطرف کردن کاستي‌ها فراهم ميشود.
در پايان مهندس پورجم رئيس انجمن خرماي استان بيانيه چهارمين همايش ملي خرما را قرائت نمود که به شرح ذيل است :
«بيانيه پاياني چهارمين جشنواره بين المللي خرما و صنايع وابسته استان- دي ماه 1401»
تسريع در تأمين و تزريق اعتبارات ملي و استاني مورد نياز براي اجراي پروژه هاي طرح تحول نخيلات و تکميل سدهاي دالکي در شهرستان دشتستان و خائيز و باهوش در شهرستان تنگستان کاملاً حياتي و مورد تأکيد است.
با ايجاد رديف اعتباري ويژه توسط دستگاه متولي (شرکت شهرک هاي صنعتي)، مطالعه و ايجاد زيرساخت شهرک تخصصي خرما در شهرستان دشتستان (فاز دوم شهرک صنعتي) هر چه سريع تر انجام شود.
مطالعه و احداث پايانه صادراتي و پايانه حمل و نقل محصولات کشاورزي توسط بخش خصوصي و با همکاري کامل دستگاه هاي متولي در زمينه صدور مجوز و ارائه تسهيلات بانکي، در شهرستان دشتستان انجام شود.
با توجه به اينکه هزينه هاي توليد خرما بر مبناي ارز آزاد انجام مي شود، پيشنهاد ميگردد در راستاي رونق صادرات و ارز آوري، صادرکنندگان خرما از موضوع تعهد سپاري ارزي معاف و يا اجازه تهاتر (واردات محصولات کشاورزي، نهاده هاي کشاورزي و کالاهاي اساسي، ماشين آلات، تجهيزات و … به ازاي صادرات خرما) به صادرکنندگان داده شود.
برابر بررسي هاي انجام شده، کشورهاي شرق و جنوب شرق آسيا از ظرفيت هاي مناسبي براي بازار خرما برخوردار هستند. پيشنهاد مي شود سازمان توسعه تجارت با حمايت از صادرکنندگان محصولات خرما از طريق اعزام به نمايشگاه ها، ارائه کمک هاي لجستيک، اعزام و پذيرش هيئت هاي تجاري، انجام مطالعات بازار و … نسبت به گشايش و توسعه بازارهاي جديد براي خرماي کشور، اقدام نمايد.
با توجه به اخذ موافقت اوليه براي راه اندازي صندوق ملي حمايت از توسعه خرما، وزارت جهاد کشاورزي تأمين اعتبار لازم براي تشکيل صندوق مذکور را به عمل آورد.
در راستاي تکميل زنجيره ارزش خرما و توسعه خدمات بازاريابي و به هنگام سازي صنايع خرما، رديف ويژه تسهيلاتي براي ساماندهي و توسعه کمي و کيفي صنايع تبديلي، تکميلي، بسته بندي و سردخانه ها با نرخ سود تک رقمي و بازپرداخت طولاني، از محل اعتبارات صندوق توسعه ملي توسط وزارت جهاد کشاورزي و سازمان برنامه و بودجه مشخص و اجرايي گردد.
با توجه به کمبود کارگران ماهر و افزايش هزينه هاي توليد، توسعه مکانيزاسيون در عمليات داشت و برداشت خرما اجتناب ناپذير است؛ لذا درخواست ميشود براي توليد و واردات ماشين آلات و تجهيزات مربوط به خرما، نسبت به تخصيص تسهيلات ارزان قيمت توسط دستگاه هاي متولي و پيش بيني معافيت هاي حقوق ورودي اقدام شود.
به منظور توسعه فناوري و مکانيزاسيون در بخش توليد و تکميل زنجيره ارزش خرما، وزارتخانه هاي صنعت، معدن و تجارت و جهاد کشاورزي برنامه ريزي لازم جهت همکاري سازمان توسعه صنعتي ملل متحد (يونيدو) انجام دهند.
به منظور توسعه فناوري در خرما و پاسخ به نيازهاي فناورانه اين حوزه، وزارت جهاد کشاورزي با پيشبيني رديف اعتباري ويژه و با همکاري پارک علم و فناوري نسبت به توسعه واحدهاي فناوري و دانشبنيان در استان هاي خرماخيز اقدام نمايد.
در راستاي بهبود امنيت غذايي و افزايش سلامت جامعه و نظر به ارزش غذايي بالاي خرما و با توجه به پيشينه استفاده از خرما در تهيه نان، پيشنهاد ميشود دانشگاه علوم پزشکي و خدمات بهداشتي- درماني با همکاري پارک علم و فناوري نسبت به توليد دانش فني و محصول فناورانه براي نان غني شده با خرما اقدام نمايد.
در چند سال اخير به دليل پديده خشکسالي و شيوع و تهديد جدي برخي آفات خرما به ويژه چوبخواران، بخش عمدهاي از نخيلات کشور دچار خسارات جدي و جبران ناپذيري شده اند. با توجه به فراگير بودن دامنه اين آفات و عدم امکان مبارزه با آنها توسط باغداران، تأکيد ميشود سازمان حفظ نباتات کشور اين آفات را در گروه آفات عمومي ويا همگاني قرار داده و برنامه لازم براي مديريت آن در نخيلات کشور اجرا نمايد. خرما و محصولات خرمايي در برنامه غذايي و سبدهاي حمايتي ادارات (آموزش و پرورش، دانشگاه ها، نيروي نظامي و انتظامي، مددجويان کميته امداد امام خميني(ره) و بهزيستي، ساير دستگاه هاي دولتي، هواپيمايي و …) گنجانده شود. رويداد «جشنواره بينالمللي خرما و صنايع وابسته استان» در تقويم وزارت جهاد کشاورزي گنجانده شود.
